Ροή
Σχεδόν σε κάθε χώρα του πλανήτη, οι μικρές, οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν αυτό που πολύ συχνά ονομάζεται «ραχοκοκαλιά της οικονομίας». Πρόκειται για την κυρίαρχη μορφή επιχείρησης τόσο στον ανεπτυγμένο όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο, παίζοντας έναν πολύ σημαντικό ρόλο σε εθνικό επίπεδο, σε οικονομικούς και κοινωνικούς όρους. Πάνω από 50% και έως 90% των επιχειρήσεων στην Ευρώπη είναι οικογενειακές, σύμφωνα με έρευνα της ΚPMG 2018, ενώ στη χώρα μας το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 80% του συνόλου. Στη μελέτη της, Family Matters η KPMG αναφέρει πως οι οικογενειακές επιχειρήσεις συμβάλλουν στο 70% του ΑΕΠ, αλλά και στην απασχόληση, σε σημαντικό βαθμό.
Κάποιες από τις πιο επιτυχημένες εταιρείες παγκοσμίως ξεκίνησαν ως οικογενειακές επιχειρήσεις, γιγαντώθηκαν και εξακολουθούν να παραμένουν υπό την ηγεσία της οικογένειας. Εταιρείες-κολοσσοί όπως η Walmart, η Ford και η Samsung εξακολουθούν να θεωρούνται οικογενειακές, παρά το τεράστιο μέγεθός τους και τη διεθνή τους εξάπλωση, επειδή μεγάλο μέρος των μετοχών με δικαίωμα ψήφου παραμένουν στην οικογένεια.
Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, η επιρροή και ο αριθμός των επιχειρήσεων αυτών αναμένεται να αυξηθεί στο μέλλον. Τι είναι αυτό που κάνει, όμως, μια οικογενειακή επιχείρηση διαφορετική; Οι σχέσεις μεταξύ των εργαζομένων δεν είναι μόνο επαγγελματικές – οι στενοί οικογενειακοί δεσμοί επηρεάζουν βαθιά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί. Ο συναισθηματικός παράγοντας αλλάζει τη φύση της συνεργασίας, αλλά και τα οικονομικά ζητήματα συχνά είναι αλληλένδετα με τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Ακόμη και όταν η επιχείρηση μεγαλώνει και αποκτά νέους συνεργάτες, πολύ συχνά αυτοί γίνονται δεκτοί ως μέλη μιας διευρυμένης οικογένειας και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που καταλήγουν σε μακροχρόνιες συνεργασίες.
Από τη σωστή διοίκηση ως την καινοτομία
Δεν είναι πάντα εύκολο να διευθύνεις μια οικογενειακή επιχείρηση. Ειδικά εάν, ως μέλος της επόμενης γενιάς επιχειρηματιών, καλείσαι να σηκώσεις στους ώμους σου το βάρος της ευθύνης για την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης και κατ’ επέκταση την οικονομική ευρωστία της οικογένειας. Ωστόσο, η διαδοχή μπορεί να οδηγήσει την επιχείρηση στο επόμενο επίπεδο, της μεγάλης ανάπτυξης. Οι νέοι έχουν και φρέσκες ιδέες, που μπορούν να μετασχηματίσουν την οικογενειακή επιχείρηση και να τη φέρουν σε νέα τροχιά, νέες αγορές και να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για μεγαλύτερη κερδοφορία.
Πώς μπορούν, λοιπόν, οι νέοι επιχειρηματίες να ανανεώσουν την παραδοσιακή επιχείρηση και να τη βάλουν σε νέα τροχιά ανάπτυξης; Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να έχουν όρεξη να αναλάβουν τα καθήκοντά τους, και όχι να δουν τη διαδοχή σαν βάρος. Έπειτα, είναι πολύ χρήσιμο τα νεότερα μέλη της οικογένειας να έχουν πρώτα εργαστεί για κάποιο διάστημα εκτός της οικογενειακής επιχείρησης, ώστε να έχουν αποκτήσει εμπειρία από άλλες επιχειρήσεις, και να είναι σε θέση να αξιολογήσουν πώς νέες μέθοδοι και πρακτικές θα μπορούσαν να ωφελήσουν τη δική τους εταιρεία. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, είναι εξίσου χρήσιμο να αναλογιστεί κάποιος σοβαρά το ενδεχόμενο να φέρει στην επιχείρηση ένα νέο συνεργάτη, ο οποίος θα εισάγει την εμπειρία που έχει αποκτήσει από άλλες εταιρείες, ενώ επίσης οι αποφάσεις του δεν θα καθορίζονται από τους οικογενειακούς δεσμούς.
Η διακυβέρνηση είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες βιωσιμότητας των οικογενειακών επιχειρήσεων μετά τη φάση της διαδοχής. Λέγεται συχνά ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις γεννιούνται στο τραπέζι της κουζίνας, όπου όλα τα μέλη κάθονται και συζητούν μια ιδέα, το όραμά τους, τη στρατηγική και τις αξίες τους. Στην πορεία, ωστόσο, τα νεότερα μέλη μπορεί να έρθουν σε αντιπαράθεση με την προηγούμενη γενιά, η οποία ενδεχομένως να μη συμφωνεί με τις στρατηγικές τους αποφάσεις, και το αποτέλεσμα να είναι μια διένεξη που θα οδηγήσει σε αποχώρηση κάποιου και κλείσιμο της επιχείρησης αργότερα. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό, οι κανόνες διακυβέρνησης να συμφωνηθούν αρκετά νωρίς, ώστε να υπάρχουν σαφείς διοικητικοί ρόλοι.
Με τον ρυθμό με τον οποίο αλλάζουν οι συνθήκες στην αγορά, η επιβίωση μιας παραδοσιακής επιχείρησης για περισσότερες από μία γενιές είναι ένα πραγματικά δύσκολο έργο. Σύμφωνα με έρευνα του ΣΕΒ (Οι μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις στην Ελλάδα:2017) μόλις το 30% καταφέρνουν σε παγκόσμιο επίπεδο να επιβιώσουν μετά τη δεύτερη γενιά. Η τεχνολογία μπορεί να ασκήσει μεγάλη επίδραση στη λειτουργία και τη βιωσιμότητα μιας οικογενειακής επιχείρησης. Από τη μία, ενδέχεται να φέρει δυσκολίες και να την αναγκάσει να αλλάξει το μοντέλο λειτουργίας της πολύ πιο σύντομα από ότι θα απαιτούνταν σε παλαιότερες εποχές, όπου μπορεί να περνούσαν έως και περισσότερες από πέντε δεκαετίες μέχρι κάτι τέτοιο να γινόταν απαραίτητο. Από την άλλη, της δίνει και μια μεγάλη ευκαιρία να ξεχωρίσει από άλλες εταιρείες, αν οι αλλαγές υιοθετηθούν αρκετά γρήγορα και σωστά. Θα πρέπει να αντιμετωπίζεται περισσότερο ως πρόκληση παρά ως κίνδυνος.
Μόνο υιοθετώντας την καινοτομία μπορεί η επιχείρηση να περάσει στο επίπεδο της ανάπτυξης στην επόμενη γενιά και όχι μόνο να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής και να σταθεί επάξια απέναντι στον ανταγωνισμό, αλλά και να μπει σε νέες αγορές και να αυξήσει την κερδοφορία της.
Η επόμενη γενιά, το επόμενο βήμα
Μια έρευνα της Deloitte δείχνει ότι το 80% των επιχειρηματιών που αναλαμβάνουν τα ηνία της οικογενειακής εταιρείας, θεωρούν ότι η δική τους ηγεσία θα είναι διαφορετική. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 76% έχουν την καινοτομία στις τρεις κορυφαίες προτεραιότητες για την επιχείρησή τους και το 55% θεωρούν ότι καινοτομούν με γρηγορότερο ρυθμό από τον ανταγωνισμό τους.
Σύμφωνα με μια άλλη έρευνα της PwC, το 92% όσων παραλαμβάνουν τη διαχείριση μιας οικογενειακής επιχείρησης αισθάνονται την ευθύνη να παραδώσουν μια υγιή επιχείρηση στην επόμενη γενιά, ενώ σε ποσοστό 88% θέλουν να αφήσουν το δικό τους σημάδι στην εξέλιξή της.
Για να γίνει αυτό, η επιχείρηση πρέπει να επενδύσει σημαντικά στην καινοτομία: Ένα καινούριο προϊόν, μια καινούρια υπηρεσία, ένα προϊόν που εξελίσσεται για να ταιριάξει σε μια νέα εποχή ή σε μια νέα γενιά. Ένα τέτοιο τολμηρό επαγγελματικό βήμα απαιτεί συνδυασμό τεχνογνωσίας, στρατηγικής πωλήσεων και αξιοποίησης νέων τεχνολογιών. Οι νέες γενιές, καθώς είναι περισσότερο εξοικειωμένες με την τεχνολογία, είναι σε καλύτερη θέση να την αξιοποιήσουν προς όφελος της επιχείρησης: από το να κεφαλαιοποιήσουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για σκοπούς marketing μέχρι να εισάγουν μια νέα τεχνολογική μέθοδο στην παραγωγή. Ακόμη και για πιο καθημερινές εργασίες, όμως, όπως για παράδειγμα να εκτελέσουν πολλές εργασίες γρηγορότερα, άμεσα και χωρίς κόπο, αφιερώνοντας τον χρόνο τους όπου πραγματικά χρειάζεται. Σημαντικό μέρος συναλλαγών με το δημόσιο πλέον εκτελείται ηλεκτρονικά, ενώ οι πληρωμές μέσω e-Banking διευκολύνουν απεριόριστα την εκτέλεση συναλλαγών και παρακολούθησης των οικονομικών μιας επιχείρησης, ειδικά αν αυτή εδρεύει σε απομακρυσμένη περιοχή.
Υπηρεσίες όπως το v-Banking της Eurobank αποτελούν το επόμενο επίπεδο στην τραπεζική εξυπηρέτηση, καθώς όχι μόνο επιτρέπουν την εκτέλεση ενός φάσματος εργασιών για την επιχείρηση μέσω e-Banking (παραγγελία μπλοκ επιταγών, ανανέωση πιστωτικού ορίου, αίτημα νέας χρηματοδότησης, POS, εισαγωγές-εξαγωγές, εγγυητικές επιστολές και αρκετές άλλες), αλλά κυρίως επιτρέπουν προσωπική επικοινωνία με τον Επαγγελματικό σας Σύμβουλο μέσω βιντεοκλήσης. Σας συμβουλεύει για τις ανάγκες της επιχείρησής σας και τα μελλοντικά επιχειρηματικά σχέδιά σας, όπως για τρέχοντα προγράμματα ΕΣΠΑ που καλύπτουν διάφορους κλάδους, από τον τουρισμό έως τον αγροτικό τομέα κ.ά.
Μπορείτε να συνδεθείτε στην πλατφόρμα του v-Banking 24 ώρες το 24ωρο και να κλείσετε το ραντεβού σας με τον προσωπικό σας Επαγγελματικό Σύμβουλο, αξιοποιώντας την εφαρμογή του online ημερολογίου. Οι Επαγγελματικοί Σύμβουλοι είναι διαθέσιμοι μέσω chat και email τις καθημερινές 09:00-17:00 και η υπηρεσία αυτή δεν έχει καμία χρέωση! Έχετε στη διάθεσή σας προσωπικό χώρο όπου μπορείτε να ανεβάσετε και να στείλετε στην τράπεζα αρχεία, τα οποία αποθηκεύονται με ασφάλεια. Ακόμη, παρακολουθείτε την ανάλυση των οικονομικών στοιχείων της επιχείρησής σας, καθώς και τις πιθανές χρηματοοικονομικές ανάγκες της με την υπηρεσία Business Check up.
Μαζί με τον Επαγγελματικό σας Σύμβουλο έχετε επίσης τη δυνατότητα να περιηγηθείτε σε online αιτήσεις στο e-Banking για εργασίες της επιχείρησής σας και να τις συμπληρώνετε εκείνη τη στιγμή με την καθοδήγησή του. Πηγαίνοντας ένα βήμα παρακάτω, εάν απαιτείται πιο εξειδικευμένη γνώση στο θέμα που σας απασχολεί, έχετε επίσης τη δυνατότητα να συνομιλήσετε ταυτόχρονα και με άλλο στέλεχος της Τράπεζας.
Τελικά, εξελίσσοντας κανείς την επιχείρηση που παρέλαβε από τους γονείς του ή και από παλιότερες γενιές, δεν σημαίνει ότι δεν σέβεται την παράδοσή της, αλλά ότι τη συνεχίζει και την τιμά, κάνοντάς της ακόμη πιο σπουδαία και επιτρέποντάς της να συνεχίσει να γράφει την ιστορία της.
